قلعه دختر میانه (قیز قالاسی)

قلعه دختر میانه یا قیز قالاسی (ترکی آذربایجانی: qız qalasi) در شهرستان میانه قرار داشته و به شماره ۸۷۰ جزو آثار ملی ثبت شده است. این قلعه در دو کیلو متری پل‌دختر (میانه) در رشته کوه قافلانکوه واقع شده است. این قلعه بشکل کثیرالا ضلاع غیرمنتظم ساخته شده و به سه قسمت تقسیم می‌شود.

نامگذاری

در گویش محلی نام این قلعه قیز قالاسی به معنای قلعه دختر می باشد. راجع به نام قلعه روایاتی رایج است از آن جمله که دختر پادشاهی بر علیه پدر خویش شورش می‌کند و پد ر او را به نقطه دور تبعید و برای وی قلعه‌ای ساخته در آنجا محبوسش می‌کند.
دختر شاه به امید آزادی خویش روز شماری می‌کند و چوپانی که آنطرف رود قزل‌اوزن به چوپانی مشغول بوده توجه او را جلب می‌کند و این دو عاشق هم میشوند و چوپان هر شب رودخانه سرد و خروشان قزل اوزن را می شکافت و بدیدار شاهزاده‌خانم می آمد و شاهزاده‌خانم برای آنکه رنج این کار را از چوپان رفع سازد پلی بر روی رودخانه می‌زند و چوپان اولین کسی است که از روی پل رد می‌شود و بدیدار شاهزاده‌خانم می‌آید.

همچنین روایت است بازرگانی برای در امان ماندن دختر خود از دست مغولان برای دختر خود در این منطقه قلعه می‌سازد ولی به مرور زمان و حسن روابط و پس از مرگ بازرگان دختر وی برای توسعه تجارت بازرگانان آذربایجان با دیگر کشورها این پل (پل دختر) را می سازد.

عقیده باستان شناسان بر این است که قلعه دختر میانه مانند قلعه دخترهای دیگر توسط ایزدبانو ناهید (آناهیتا) ساخته شده‌است. پرستشگاه‌های این ایزد بانو را اغلب در بلندی‌ها می‌ساختند و حاکمان و بازرگانان و کشاورزان هرساله با هدایای نفیس عازم این پرستشگاه‌ها می‌شدند چرا که ملکه ناهید فریاد‌رس زنان و آزادی و حریت نعمت و فراوانی آب و باران تنها کسی بوده که در اقتصاد و نبرد پشتیبان این مرز و بوم بوده است. این قلعه‌ها بیشتر در کنار رودخانه‌های عظیم و دریاها ساخته می‌شده است.

منبع نوشته: ویکی پدیا